Ochrona drewna
Drewno to naturalny i piękny surowiec, który ma wiele zastosowań zewnętrznych. Aby zachowało estetyczny wygląd i trwałość przez lata, konieczna jest jego odpowiednia konserwacja. Drewniane konstrukcje ogrodowe oraz wszelkie inne drewniane elementy zewnętrzne są narażone na szkodliwe czynniki atmosferyczne niemalże przez cały rok. Zagrażają im opady, bardzo wysokie lub ujemne temperatury oraz nadmierne promieniowanie słoneczne. Dodatkowe zagrożenie stanowią czynniki biologiczne – pleśnie, grzyby oraz pasożyty, które niszczą naturalne drewno. Drewniane altany, meble, ogrodzenia czy place zabaw dla dzieci, należy koniecznie zabezpieczyć przed wchłanianiem wody oraz naturalnym procesem biodegradacji. Choć większość drewnianych produktów do użytku zewnętrznego jest zazwyczaj zaimpregnowana fabrycznie, to nie jest to ochrona już na stałe. Konserwację drewna należy powtarzać co 2–3 lata w zależności od użytego preparatu. Służy do tego cały szereg produktów, a zwłaszcza impregnaty i oleje do drewna na zewnątrz.
Impregnat do drewna na zewnątrz
Impregnaty to preparaty na bazie wody lub rozpuszczalników, które wnikają głęboko w strukturę drewna. Tworzą one w ten sposób ochronę przed wodą, czynnikami atmosferycznymi oraz rozwojem pleśni, grzybów czy insektów szkodzących drewnianym konstrukcjom. Zaimpregnowaną wcześniej powierzchnię, można pokryć kolejną warstwą ochronną, np. lakierem lub lazurą do drewna. Podstawowy podział dotyczy sposobu rozcieńczania:
- impregnaty wodorozcieńczalne – przeznaczone są najczęściej do użytku wewnętrznego i zewnętrznego, są wydajne i stosunkowo szybko schną; nie należy stosować ich jednak w przypadku starego drewna,
- impregnaty rozpuszczalnikowe – stosuje się je tylko na zewnątrz, ponieważ mają bardzo intensywny zapach; impregnaty rozpuszczalnikowe głęboko wnikają w strukturę drewna, tworząc bardzo dobrą ochronę.
Olej do drewna na zewnątrz
Olejowanie to tradycyjna metoda zabezpieczania drewnianych powierzchni, do której coraz częściej się powraca. Oleje do drewna są ekologiczne i bardzo łatwo się je nakłada. Za jedyną niedogodność można uznać co najwyżej konieczność naniesienia kilku warstw oleju, które trzeba każdorazowo nakładać po wyschnięciu poprzedniej warstwy. Oleje do drewna wnikają w strukturę drewno, zabezpieczając powierzchnię przed wilgocią i promieniowaniem słonecznym, dlatego drewno nie wysycha, nie pęka i nie chłonie wody. Wzmacniają też dzięki temu strukturę drewna. W przeciwieństwie do innych środków impregnujących, oleje nie tworzą na powierzchni dodatkowej powłoki ochronnej. Z tego względu drewno jest bardziej narażone na uszkodzenia mechaniczne czy zarysowania, co ma szczególne znaczenie w przypadku podłóg lub np. mebli. Powierzchnie zabezpieczane olejami są też bardziej podatne na zabrudzenia i wymagają częstszej konserwacji. Na rynku znaleźć można zarówno oleje bezbarwne, jak i nadające określony odcień. Oleje mogą mieć uniwersalnych charakter lub być przeznaczone do konkretnych powierzchni, np. olej do desek kompozytowych, olej do blatów.
Lazura do drewna na zewnątrz
Lazury do drewna to preparaty, które łączą w sobie cechy kilku produktów do konserwacji drewna. W przeciwieństwie do impregnatów i olejów, tworzą one na powierzchni drewna powłokę, a jednocześnie wnikają w jego strukturę. W ten sposób tworzą szczególnie silną ochronę drewna narażonego na szkodliwe czynniki zewnętrzne. Sprawiają też, że drewno jest mniej szorstkie i przyjemniejsze w dotyku, co ma znaczenie np. w przypadku mebli. Warstwa ochronna, którą tworzą lazury, nie jest połyskliwa, jak w przypadku lakierów, ale bardziej subtelna i satynowa. Pozwala to lepiej zachować naturalny wygląd drewna. Podobnie, jak inne preparaty, lazury dostępne są wersji bezbarwnej lub barwiącej drewno, np. lazura do drewna Remmers dostępna w różnych odcieniach.
Jak wybrać środek do konserwacji drewna?
Ze względu na bardzo bogatą ofertę rynkową wybór odpowiedniego środka do zabezpieczania drewna nie jest wcale łatwym zadaniem. W każdym przypadku trzeba dokładnie zapoznać się z etykietą, na której producent powinien szczegółowo informować o przeznaczeniu danego preparatu (np. czy produkt przeznaczony jest do użytku zewnętrznego). Przed zakupem należy wziąć pod uwagę kilka istotnych kwestii:
- Jaki element drewniany wymaga konserwacji?
Innego zabezpieczenia mogą wymagać drewniane meble, które na co dzień znajdują się w altanie zapewniającej stałą ochronę przed deszczem i słońcem, a innego drewno konstrukcyjne. W tym drugim przypadku warto zainwestować w produkty o wysokiej odporności na wilgoć i ogień. Przy konserwacji drewnianych podłóg, np. na tarasie, warto zwrócić uwagę na to, czy dany środek utworzy dodatkową powłokę chroniącą deski przed ścieraniem.
- Jaki wygląd ma mieć drewno?
Jeśli chcemy zabezpieczyć drewno i zachować jego naturalny kolor oraz strukturę słojów, trzeba sięgnąć po preparat bezbarwny. Aby nadać drewnianej powierzchni inną barwę, można skorzystać z preparatów do drewna, które nadadzą mu określony odcień – zwykle ciemniejszy lub jaśniejszy od naturalnego. Możliwe jest także malowanie drewna specjalnie przeznaczonymi do tego farbami akrylowymi, dzięki którym drewno może mieć każdy możliwy kolor.
- Ile lat drewno?
Stare powierzchnie drewniane wymagają specjalnego traktowania i konserwuje się je nieco inaczej niż nowsze drewniane konstrukcje. W przypadku starego i wysuszonego drewna zewnętrznego skuteczniejsze będą mocniejsze impregnaty rozpuszczalnikowe, które wnikną głęboko w jego strukturę.
- Jakiego gatunku jest drewno?
Popularne w Polsce gatunki drewna z drzew iglastych (np. sosna, świerk) są stosunkowo miękkie i łatwo chłoną wodę, dlatego wymagają regularnej konserwacji. Twardsze gatunki drewna (np. buk, jesion, dąb) są nieco odporniejsze na szkodliwe warunki, jednak także wymagają zabiegów pielęgnacyjnych.